Jak przyzwyczaić szczeniaka do obroży i smyczy? Poradnik dla świeżo upieczonych opiekunów

Wstęp

Zastanawiasz się, kiedy jest ten właściwy moment, by zacząć przyzwyczajać swojego szczeniaka do obroży i smyczy? To pytanie nurtuje wielu nowych opiekunów, a odpowiedź wcale nie jest oczywista. Wbrew pozorom, nie trzeba czekać do zakończenia wszystkich szczepień – wręcz przeciwnie, kluczowy okres socjalizacji między 3. a 12. tygodniem życia to idealny czas na pierwsze, delikatne próby. Pamiętaj, że każde szczenię jest inne i wymaga indywidualnego podejścia. Obserwuj swojego pupila i dostosuj tempo do jego gotowości emocjonalnej – zbyt wczesne lub zbyt gwałtowne wprowadzanie akcesoriów może zniechęcić malucha do dalszej współpracy. W tym artykule znajdziesz praktyczne wskazówki, które pomogą ci przejść przez ten proces krok po kroku, budując pozytywne skojarzenia i zapewniając bezpieczeństwo twojemu psu.

Najważniejsze fakty

• Optymalny wiek na pierwsze próby z obrożą to około 7-8 tygodni życia, kiedy szczenię jest już na tyle duże, że akcesorium nie będzie przytłaczające, ale na tyle młode, że szybko zaakceptuje nowy element.
• Kluczowe znaczenie ma stopniowość i cierpliwość – nigdy nie zakładaj obroży na siłę, zacznij od kilkuminutowych sesji w znanym środowisku, łącząc je z pozytywnymi skojarzeniami jak smakołyki czy zabawa.
• Prawidłowe dopasowanie obroży to podstawa bezpieczeństwa – między obrożą a szyją psa powinny zmieścić się dwa palce, a regularne sprawdzanie dopasowania jest konieczne ze względu na szybki wzrost szczeniąt.
• Pierwsze spacery na smyczy powinny odbywać się w spokojnych miejscach i trwać początkowo 5-10 minut, z konsekwentnym reagowaniem na ciągnięcie poprzez zatrzymywanie się i nagradzanie luźnej smyczy.

Kiedy zacząć przyzwyczajać szczeniaka do obroży i smyczy?

Wielu opiekunów zastanawia się, kiedy jest ten właściwy moment na pierwsze próby z akcesoriami spacerowymi. Kluczowe znaczenie ma okres socjalizacji szczeniaka, który zwykle przypada między 3. a 12. tygodniem życia. To właśnie wtedy maluch jest najbardziej chłonny i otwarty na nowe doświadczenia. Nie oznacza to jednak, że należy czekać z obrożą do zakończenia wszystkich szczepień – wręcz przeciwnie! Już po kilku dniach od wprowadzenia psa do nowego domu możesz rozpocząć delikatne oswajanie z obrożą, pamiętając jednak, że prawdziwe spacery na smyczy muszą poczekać do pełnego zabezpieczenia immunologicznego.

Optymalny wiek na pierwsze próby

Najlepszy czas na pierwszy kontakt z obrożą to około 7-8 tygodni życia. W tym wieku szczenię jest już na tyle duże, że akcesorium nie będzie dla niego przytłaczające, a jednocześnie na tyle młode, że szybko zaakceptuje nowy element swojej codzienności. Pamiętaj, że każdy pies jest inny – niektóre rasy dojrzewają szybciej, inne wolniej. Obserwuj swojego pupila i dostosuj tempo wprowadzania zmian do jego indywidualnych potrzeb. Zbyt wczesne lub zbyt gwałtowne próby mogą zniechęcić malucha do dalszej współpracy.

Znaki świadczące o gotowości szczeniaka

Jak rozpoznać, że twój szczeniak jest gotowy na pierwsze spotkanie z obrożą? Zwróć uwagę na te charakterystyczne sygnały:

• Zwiększona ciekawość – pies chętnie eksploruje nowe przedmioty w swoim otoczeniu
• Stabilne emocje – maluch nie ucieka na widok nieznanych przedmiotów
• Dobry apetyt – chętnie przyjmuje smakołyki, co ułatwi tworzenie pozytywnych skojarzeń
• Swoboda w poruszaniu się – pewnie chodzi po domu i ogrodzie

Gdy zauważysz te oznaki, możesz śmiało rozpocząć proces przyzwyczajania. Pamiętaj, że gotowość emocjonalna jest równie ważna jak wiek – nie warto się spieszyć, jeśli szczeniak wykazuje oznaki stresu lub niepewności.

Odkryj fascynujący świat psich emocji i dowiedz się, jak rozpoznać stres u psa oraz jak z łagodzić stres u psów – przewodnik pełen cennych wskazówek dla każdego opiekuna.

Jak wybrać odpowiednią obrożę dla szczeniaka?

Wybór pierwszej obroży to niezwykle ważna decyzja, która wpłynie na komfort i bezpieczeństwo twojego szczeniaka. Zła obroża może powodować otarcia, dyskomfort, a nawet problemy z oddychaniem, dlatego warto poświęcić chwilę na znalezienie idealnego rozwiązania. Przede wszystkim zrezygnuj z obroży zaciskowych czy łańcuszków – dla delikatnej szyi szczenięcia najlepsza będzie miękka obroża zapinana na tradycyjną sprzączkę. Pamiętaj, że obroża ma służyć psu przez kilka najbliższych miesięcy, ale musisz regularnie sprawdzać jej dopasowanie, ponieważ szczenięta rosną w zastraszającym tempie.

Materiały i rodzaje obroży

Rynek oferuje wiele rodzajów obroży, jednak dla szczeniaka najlepiej sprawdzą się te wykonane z miękkich, oddychających materiałów. Oto najpopularniejsze opcje:

• Nylonowe – lekkie, łatwe do czyszczenia i dostępne w wielu kolorach
• Bawełniane – hypoalergiczne, idealne dla psów z wrażliwą skórą
• Skórzane – trwałe, ale wymagają dłuższego rozchodzenia
• Neoprenowe – doskonałe dla ras prone do problemów dermatologicznych

Unikaj obroży z metalowymi elementami bezpośrednio stykającymi się ze skórą – mogą powodować podrażnienia. Dodatkowym atutem będą elementy odblaskowe, które zwiększają bezpieczeństwo podczas wieczornych spacerów.

Dopasowanie rozmiaru obroży

Prawidłowe dopasowanie obroży to podstawa komfortu i bezpieczeństwa twojego pupila. Zbyt ciasna obroża będzie uwierać i utrudniać oddychanie, natomiast zbyt luźna grozi przypadkowym zsunięciem. Złota zasada mówi, że między obrożą a szyją psa powinny zmieścić się dwa palce – to optymalna przestrzeń zapewniająca wygodę bez ryzyka ucieczki. Pamiętaj, aby mierzyć obrożę na najszerszym miejscu szyi, tuż za uszami. Warto wybierać obroże z możliwością regulacji – większość modeli posiada kilka otworów, co pozwala na dostosowanie do rosnącego szczeniaka. Regularnie sprawdzaj dopasowanie, najlepiej co 2-3 tygodnie, ponieważ młode psy potrafią zaskoczyć tempem wzrostu.

Zanurz się w elegancji irlandzkich równin i poznaj urokliwego kuca Connemara – irlandzkiej rasy średniej wielkości koni, co warto o niej wiedzieć: historia, budowa i temperament.

Pierwsze kroki z obrożą – stopniowe przyzwyczajanie

Pierwsze spotkanie z obrożą to moment, który zadecyduje o przyszłych relacjach twojego szczeniaka z akcesoriami spacerowymi. Kluczem do sukcesu jest stopniowość i cierpliwość – nigdy nie zakładaj obroży na siłę i nie przedłużaj pierwszych sesji ponad miarę. Zacznij od kilkuminutowych sesji w znanym psu środowisku, najlepiej podczas zabawy lub karmienia. Gdy szczeniak zacznie drapać się lub ocierać o meble, zachowaj spokój i przeczekaj ten moment – to naturalna reakcja na nowy element garderoby. Pamiętaj, że celem nie jest natychmiastowa akceptacja, lecz budowanie neutralnych lub pozytywnych skojarzeń.

Pozytywne skojarzenia i nagradzanie

Tworzenie pozytywnych skojarzeń to fundament skutecznego przyzwyczajania do obroży. Za każdym razem gdy sięgasz po obrożę, niech towarzyszy temu coś przyjemnego – ulubiony smakołyk, ekscytująca zabawa lub zapowiedź spaceru. Nagradzaj szczeniaka nie tylko za założenie obroży, ale także za spokojne zachowanie podczas jej noszenia. Możesz zastosować prosty schemat: obroża = nagroda. W praktyce wygląda to tak, że pokazujesz psu smakołyk, delikatnie zakładasz obrożę i natychmiast wręczasz nagrodę. Dzięki temu mózg szczeniaka zacznie łączyć obrożę z przyjemnościami, co znacznie przyspieszy proces adaptacji.

Najskuteczniejszą metodą jest łączenie zakładania obroży z codziennymi rytuałami, które pies już lubi – karmieniem czy zabawą

Ćwiczenia krótkotrwałego noszenia obroży

Systematyczne ćwiczenia to podstawa sukcesu. Zacznij od bardzo krótkich sesji – nawet 30 sekund może wystarczyć na początek. Stopniowo wydłużaj czas noszenia obroży, obserwując reakcje szczeniaka. Poniższa tabela przedstawia przykładowy plan treningowy dla pierwszego tygodnia:

Podczas ćwiczeń zwracaj uwagę na następujące sygnały:

• Zrelaksowana postawa ciała – brak sztywności mięśni
• Normalne oddychanie – brak szybkiego, płytkiego oddechu
• Skupienie na zabawie – pies ignoruje obrożę podczas aktywności

Gdy szczeniak przestanie zwracać uwagę na obrożę podczas codziennych czynności, oznacza to, że proces przyzwyczajania zakończył się sukcesem.

Wejdź w świat niezwykłej wytrwałości i odkryj dziedzictwo konia donskiego – inteligentnego, posłusznego i niezwykle wytrwałego wierzchowca, który przyczynił się do powstania wielu ras.

Wprowadzanie smyczy – jak oswoić szczeniaka

Gdy twój szczeniak już swobodnie nosi obrożę, przychodzi czas na kolejny krok – wprowadzenie smyczy. To moment, który wymaga jeszcze więcej cierpliwości i wyczucia. Pamiętaj, że smycz to zupełnie nowe doświadczenie dla malucha – początkowo może ją traktować jak przeszkodę lub zagrożenie. Kluczowe jest stopniowe oswajanie, zawsze w atmosferze zabawy i pozytywnych skojarzeń. Nigdy nie ciągnij psa na siłę ani nie pozwalaj, by smycz napinała się gwałtownie – takie doświadczenia mogą zniechęcić szczeniaka do dalszych spacerów. Zamiast tego pokaż, że smycz to symbol wspaniałych przygód, które was czekają.

Pierwsze próby z przypiętą smyczą

Pierwsze spotkanie ze smyczą powinno odbywać się w bezpiecznym, znanym szczeniakowi otoczeniu. Zacznij od przypięcia lekkiej, nylonowej smyczy do obroży na zaledwie kilka minut. Nie trzymaj jej w ręce – pozwól, by maluch swobodnie ciągnął ją za sobą. Obserwuj reakcje: jeśli pies zamiera w bezruchu lub próbuje gryźć smycz, spokojnie odwróć jego uwagę zabawką lub smakołykiem. Gdy tylko zrobi kilka kroków z przypiętą smyczą, natychmiast nagródź go pochwałą i małym przysmakiem. Poniższa tabela pokazuje optymalny plan pierwszych dni z smyczą:

Ważne, by pierwsze sesje były krótkie i kończyły się zanim szczeniak zdąży się zirytować. Stopniowo zwiększaj czas, ale zawsze dostosowuj tempo do reakcji pupila.

Swobodne przeciąganie smyczy podczas zabawy

Jedną z najskuteczniejszych metod oswajania ze smyczą jest włączenie jej do codziennych zabaw. Gdy szczeniak już oswoi się z faktem posiadania przypiętej smyczy, zaczynaj stopniowo przejmować kontrolę nad jej ruchem. Podczas zabawy w aportowanie lub przeciąganie delikatnie trzymaj koniec smyczy, pozwalając psu na pewną swobodę ruchów. Kluczowe jest, by smycz zawsze pozostawała luźna – napięta smycz wywołuje instynktowny opór u psa. Gdy szczeniak podąża za tobą z luźną smyczą, nagradzaj go entuzjastycznymi pochwałami. Pamiętaj, że zabawa ze smyczą powinna być zawsze pozytywnym doświadczeniem – jeśli widzisz oznaki frustracji, natychmiast przerwij i wróć do ćwiczeń po krótkiej przerwie.

Pierwsze spacery na smyczy – praktyczne wskazówki

Gdy twój szczeniak już oswoił się z noszeniem obroży i podstawowymi ćwiczeniami z smyczą, nadchodzi moment na pierwsze prawdziwe spacery. To zupełnie nowe doświadczenie dla malucha, które wymaga odpowiedniego przygotowania i podejścia. Pamiętaj, że pierwsze wyjścia nie powinny być długie ani wymagające – ich celem jest budowanie pozytywnych skojarzeń z nową sytuacją. Zaczynaj od krótkich, 5-10 minutowych sesji, stopniowo wydłużając czas spacerów. Kluczowe jest zachowanie spokoju i cierpliwości – twój niepokój może udzielić się psu. Pierwsze spacery to nie dystans do pokonania, ale jakość wspólnie spędzonego czasu.

Wybór spokojnego miejsca na początki

Miejsce pierwszych spacerów ma ogromne znaczenie dla sukcesu całego procesu. Unikaj zatłoczonych ulic, hałaśliwych placów zabaw czy terenów z intensywnym ruchem samochodowym. Idealne będą:

• Ciche osiedlowe uliczki z minimalnym ruchem
• Ogrożone podwórko lub własny ogród jeśli masz taką możliwość
• Pusty parking w godzinach porannych
• Spokojny park ale unikaj głównych alejek

Wybieraj miejsca, gdzie szczeniak może skupić się na tobie, a nie na przytłaczających bodźcach zewnętrznych. Stopniowo wprowadzaj nowe środowiska, zawsze obserwując reakcje pupila. Jeśli widzisz oznaki stresu – przyspieszony oddech, napięte mięśnie, próby ucieczki – natychmiast wróć do spokojniejszego miejsca.

Reagowanie na ciągnięcie i szarpanie

Szczeniaki naturalnie próbują ciągnąć na smyczy, co wynika z ich instynktu i ciekawości świata. Kluczowe jest odpowiednie reagowanie na te zachowania od samego początku. Gdy tylko smycz napina się, natychmiast przestań się poruszać. Stań jak posąg i poczekaj, aż szczeniak zorientuje się, że ciągnięcie nie przynosi efektów. Gonly smycz znów zrobi się luźna, pochwal psa i ruszaj dalej. Możesz użyć komendy „luźna smycz” za każdym razem gdy pies idzie prawidłowo. Pamiętaj o nagradzaniu – małe smakołyki wręczane na wysokości twojej nogi zachęcą psa do trzymania się blisko. Nigdy nie ciągnij psa na siłę – to tylko wzmocni jego opór i może prowadzić do urazów delikatnej szyi szczenięcia.

Najskuteczniejszą metodą jest zatrzymanie się za każdym razem gdy smycz się napina – pies szybko zrozumie, że ciągnięcie oznacza koniec spaceru

Jeśli szczeniak szczególnie intensywnie szarpie smyczą, spróbuj zmienić kierunek marszu lub przywołać go interesującym dźwiękiem. W ekstremalnych przypadkach możesz zastosować metodę „drzewa” – po prostu stój nieruchomo aż pies się uspokoi. Pamiętaj, że konsekwencja jest kluczowa – każde ustępstwo utrwali niepożądane zachowanie. Z czasem szczeniak nauczy się, że spacer na luźnej smyczy jest przyjemniejszy dla was obojga.

Rozwiązywanie problemów i częste błędy

Nawet najbardziej cierpliwi opiekunowie mogą napotkać trudności podczas przyzwyczajania szczeniaka do obroży i smyczy. Kluczem do sukcesu jest rozpoznawanie problemów na wczesnym etapie i odpowiednie reagowanie. Wielu początkujących właścicieli nieświadomie popełnia błędy, które utrudniają proces nauki – od zbyt szybkiego tempa wprowadzania zmian po nieodpowiednie reakcje na stres psa. Pamiętaj, że każde szczenię jest inne i wymaga indywidualnego podejścia. Zamiast się zniechęcać, potraktuj trudności jako okazję do lepszego zrozumienia potrzeb twojego pupila. Obserwuj język ciała szczeniaka – to najlepszy wskaźnik tego, czy proces przebiega prawidłowo.

Co zrobić gdy szczeniak się stresuje

Stres u szczeniaka może manifestować się na różne sposoby: dyszeniem, ślinieniem się, próbami ucieczki lub zamieraniem w bezruchu. Gdy zauważysz te sygnały, natychmiast zmniejsz intensywność ćwiczeń. Przerwij sesję i pozwól psu się uspokoić w znajomym otoczeniu. Możesz zastosować technikę odwracania uwagi – sięgnij po ulubioną zabawkę lub podaj smakołyk. Jeśli stres utrzymuje się dłużej, wróć do poprzedniego etapu szkolenia na 2-3 dni. Pamiętaj, że przymuszanie psa do ćwiczeń w stanie stresu przynosi efekt odwrotny do zamierzonego. W skrajnych przypadkach warto skonsultować się z behawiorystą, który pomoże opracować indywidualny plan działania.

Nigdy nie karć zestresowanego szczeniaka – to tylko pogłębi jego lęki i utrudni dalszą naukę

Czego unikać podczas nauki

Istnieje kilka typowych błędów, które mogą znacząco wydłużyć proces przyzwyczajania do obroży i smyczy. Absolutnie unikaj kolczatek i obroży zaciskowych – mogą powodować fizyczne urazy i trwałe urazy psychiczne. Nie zostawiaj szczeniaka samego z założoną smyczą – może się zaplątać i zrobić sobie krzywdę. Inne częste błędy to:

1. Zbyt długie sesje treningowe – młody pies szybko się męczy i traci koncentrację
2. Nagłe ruchy smyczą – szarpnięcie może przestraszyć psa na długi czas
3. Brak konsekwencji – zmienność zasad confusing szczeniaka
4. Niewłaściwe dopasowanie obroży – zbyt ciasna lub luźna powoduje dyskomfort
5. Ćwiczenie w nieodpowiednich warunkach – hałas i distractions utrudniają naukę

Pamiętaj, że nauka powinna być przyjemnością dla obu stron. Jeśli czujesz frustrację, lepiej przerwać ćwiczenia i wrócić do nich następnego dnia. Szczeniaki doskonale wyczuwają emocje opiekuna – twój spokój i cierpliwość są najskuteczniejszymi narzędziami w procesie nauki.

Dodatkowe akcesoria i identyfikacja

Po opanowaniu podstaw noszenia obroży i chodzenia na smyczy warto pomyśleć o dodatkowych akcesoriach, które zwiększą bezpieczeństwo i komfort twojego szczeniaka. Dobrze dobrane dodatki mogą znacząco wpłynąć na jakość wspólnych spacerów i zapewnić lepszą kontrolę nad pupilem. Pamiętaj, że każdy element wyposażenia powinien być dopasowany do indywidualnych potrzeb psa – jego wieku, rasy i temperamentu. Niektóre szczeniaki lepiej czują się w szelkach, inne preferują tradycyjne obroże. Kluczowe jest, aby wszystkie akcesoria były przede wszystkim bezpieczne i komfortowe – żadne rozwiązanie nie powinno powodować dyskomfortu ani ograniczać naturalnych ruchów psa.

Znaczenie tabliczki identyfikacyjnej

Tabliczka identyfikacyjna to nie tylko prawny obowiązek, ale przede wszystkim elementarny środek bezpieczeństwa dla każdego szczeniaka. Młode psy są szczególnie narażone na zgubienie się – ich ciekawość świata i brak doświadczenia często prowadzą do nieprzewidzianych sytuacji. Na tabliczce powinny znaleźć się podstawowe dane: imię psa, numer telefonu opiekuna i ew. adres. Warto rozważyć również grawerowanie informacji o chronicznych chorobach czy specjalnych potrzebach. Tabliczka powinna być przymocowana do obroży w sposób uniemożliwiający przypadkowe odczepienie – sprawdzaj regularnie stan zapięcia. Pamiętaj, że nawet mikroczip nie zastąpi tradycyjnej identyfikacji, ponieważ nie każdy znajdziecy psa ma możliwość odczytania danych z chipa.

Alternatywy dla obroży – szelki dla szczeniaka

Dla wielu szczeniąt, szczególnie tych należących do ras podatnych na problemy z tchawicą, szelki stanowią doskonałą alternatywę dla tradycyjnej obroży. Rozkładają one nacisk na klatkę piersiową i grzbiet psa, eliminując niebezpieczeństwo urazów szyi. Wybór odpowiednich szelek wymaga uwzględnienia kilku czynników: materiał powinien być miękki i oddychający, a konstrukcja – stabilna bez ograniczania ruchów. Pamiętaj, że nieprawidłowo dopasowane szelki mogą powodować otarcia lub utrudniać chodzenie. Przed zakupem zmierz obwód klatki piersiowej za przednimi łapami – to najszersze miejsce, które decyduje o komforcie użytkowania. Stopniowe przyzwyczajanie do szelek przebiega podobnie jak w przypadku obroży, zaczynając od krótkich sesji w domu.

Wnioski

Przyzwyczajanie szczeniaka do obroży i smyczy to proces, który wymaga cierpliwości i indywidualnego podejścia. Najlepszy moment na rozpoczęcie to około 7-8 tygodnia życia, ale kluczowa jest gotowość emocjonalna psa – zwiększona ciekawość, stabilne emocje i dobry apetyt to sygnały, że maluch jest gotowy. Wybór odpowiedniej obroży ma fundamentalne znaczenie dla komfortu i bezpieczeństwa – miękki, oddychający materiał i prawidłowe dopasowanie (dwa palce luzu) to podstawa. Proces oswajania powinien być stopniowy, oparty na pozytywnych skojarzeniach i krótkich sesjach, z systematycznym wydłużaniem czasu noszenia. Gdy szczeniak zaakceptuje obrożę, wprowadzamy smycz, zaczynając od swobodnego ciągnięcia jej za sobą, a dopiero potem przejmując kontrolę. Pierwsze spacery to budowanie pozytywnych doświadczeń w spokojnych miejscach, z reakcją na ciągnięcie poprzez zatrzymanie się. Unikanie błędów jak zbyt szybkie tempo, nieodpowiednie akcesoria czy ćwiczenie w stresie jest kluczowe dla sukcesu. Dodatkowe elementy jak tabliczka identyfikacyjna czy alternatywne szelki mogą zwiększyć bezpieczeństwo i komfort, szczególnie dla ras wrażliwych.

Najczęściej zadawane pytania

Czy mogę zacząć przyzwyczajać szczeniaka do obroży przed zakończeniem szczepień?
Tak, oswajanie z obrożą można rozpocząć już kilka dni po wprowadzeniu psa do nowego domu, ale prawdziwe spacery na smyczy muszą poczekać do pełnego zabezpieczenia immunologicznego. Wczesne przyzwyczajanie w bezpiecznym środowisku buduje pozytywne skojarzenia i przygotowuje psa na przyszłe wyjścia.

Jakie materiały obroży są najlepsze dla szczeniaka z wrażliwą skórą?
Dla psów z wrażliwą skórą idealne są obroże bawełniane lub neoprenowe, które są hypoalergiczne i oddychające. Unikaj modeli z metalowymi elementami stykającymi się bezpośrednio ze skórą, które mogą powodować podrażnienia.

Co zrobić, gdy szczeniak panicznie boi się smyczy i zamiera w bezruchu?
Gdy pojawia się strach, wróć do poprzedniego etapu – pozwól psu swobodnie ciągnąć smycz za sobą podczas zabawy, bez trzymania jej. Nagradzaj każdy, nawet najmniejszy ruch, i skróć sesje do kilku minut. Jeśli stres utrzymuje się, skonsultuj się z behawiorystą.

Czy szelki są bezpieczniejsze niż obroża dla małego szczeniaka?
Szelki mogą być doskonałą alternatywą, szczególnie dla ras prone do problemów z tchawicą, ponieważ rozkładają nacisk na klatkę piersiową. Ważne jest jednak idealne dopasowanie – zbyt ciasne lub źle wyprofilowane szelki mogą powodować otarcia lub utrudniać ruchy.

Jak często należy sprawdzać dopasowanie obroży u rosnącego szczeniaka?
Obrożę należy regulować co 2-3 tygodnie, ponieważ szczeniaki rosną bardzo szybko. Zawsze stosuj zasadę dwóch palców luzu między obrożą a szyją psa, mierząc na najszerszym miejscu za uszami.